A cewar WHO, ko da yake cututtuka biyu na kama kafar numfashin dan-Adam, akwai muhimman bambance-bambance a tsakaninsu da kuma yadda suke yaduwa.
Inda suka yi kama
Duka cututtukan biyu na yaduwa ne ta hanyar taba mai dauke da su. Akwai tabbacin idan ka taba wani mutum ko wani abu mai cutar a jikinsa sannan ka taba fuskarka za ka kamu. (Akwai kuma yiwuwar cutar coronavirus na yaduwa ta hanyar feshin majina ko yawu da mai ita ya yi wadanda ka iya yawo a iska.)
Alamun kamuwa da su da dama sun yi kama da juna: Duka cututtukan biyu na kai hari ne a kan kafar numfashi ta hanyoyi daban-daban. Dukkaninsu suna haddasa zazzabi, da gajiya ko kasala, da tari. Idan lalurar kafar numfashi ta yi tsanani tana iya zama cutar numoniya (pneumonia) wacce ka iya kisa.
Bambance-bambance guda shida
— Ga alama cutar coronavirus ba ta kai mura saurin yaduwa ba. Mai yiwuwa wannan ne bambanci mafi girma a tsakanin cututtukan biyu: Alamun mura sun fi saurin bayyana a jikin wanda ya kamu, kuma alamunta sun fi saurin bayyana mutum a tsakanin wanda ya kamu da wanda ya yada masa.
A cewar WHO, lokacin da ake dauka tsakanin bayyanar alamun cutar coronavirus a jikin mai ita da wanda ya yadawa kwana biyar ne yayin da lokacin da alamun mura kan bayyana a tsakanin mai ita da wanda aka yadawa ya haura kwana uku. Saboda haka mura ta fi saurin yaduwa.
— Watsi (da kwayoyin cuta): Wannan shi ne abin da ke faruwa idan kwayar cuta ta kama mutum, ta hayayyafa, sannan ta fara watsuwa. Wannan ke sa mai ita ya yada ta ga wasu. Wasu mutane kan fara yada cutar coronavirus kwana biyu bayan sun kamu, tun ma kafin su fara nuna alamun kamuwa, ko da yake a cewar WHO ba wannan ce hanyar da ta fi yaduwa ba.
Ita kuwa mura, bisa al’ada ana fara yada ta ne kwana biyu bayan alamunta sun bayyana a kuma ci gaba da hakan har mako guda. Sai dai kuma sakamakon wani nazari da mujallar The Lancet ta wallafa a wannan makon ya nuna cewa wadanda suka warke sun ci gaba da yada cutar coronavirus har tsawon kwana 20 ko har lokacin mutuwarsu. Wannan ya nuna cewa masu dauke da cutar Coronavirus sun fi dadewa suna yada ta a kan masu mura.
— Ana kukan targade…. Galibi, cutar Coronavirus kan haddasa wasu cuttukan akalla biyu. Wani lokaci mura kan haddasa wata cutar, misali numoniya, amma abu ne mai wahala mai mura ya kamu da wasu cututtukan har biyu. Sai dai WHO ta yi gargadin cewa yanayi na da muhimmanci (misali ta yiwu wanda ya kamu da cutar Coronavirus da ma yana da wata larurar).
— Manya ne ke yada Coronavirus. Yayin da yara ne galibi suke yada kwayoyin cutar mura, alamu na nuna cewa cutar Coronavirus ta fi yaduwa a tsakanin manya. Hakan kuma na nufin cewa manya ne—musamman wadanda suka manyanta suke da wata larura—suka fi kamuwa da ita.
A cewar jaridar Washington Post, kwararru na mamakin dalilin da ya sa yara ba su cika kamuwa da Coronavirus ba.
Wasu na hasashen cewa suna da wata kariya ne da suka samu daga wasu nau’ukan coronavirus da ke cikin kwayoyin cutar mura, yayin da wasu kuma ke cewa a koda yaushe halittun garkuwar jikin yara a fadake take don haka ta fi ta manya kuzari wajen yakar COVID-19.
— Cutar Coronavirus ta fi kisa. Zuwa yanzu yawan mutuwa sakamakon cutar Coronavirus ya kai kashi uku zuwa hudu cikin dari na wadanda suka kamu, ko da yake akwai yiwuwar ya kasance kasa da haka saboda akwai wadanda suka kamu da dama da ba a ba da rahotonsu ba. Yawan masu mutuwa sakamakon mura kuwa kashi 0.1 ne cikin dari na masu kamuwa da ita.
— Ba magani ko riga-kafin Coronavirus. Har yanzu kuwa, ko da yake ana ta bincike. Amma akwai allurar riga-kafin kamuwa da mura.
An tsakuro wannan bayani ne daga mujallar MIT Technology Review.
DAGA ISYAKU.COM
Latsa nan ka shiga group din mu domin samun Labaran mu ta Whatsapp
https://chat.whatsapp.com/JC5tMMqXxKR6qWjM98ZwLA
Latsa nan ka zabi masoyiyarka daga jerin 'yan mata da ke neman aure ko soyayya
Duba kasuwanci da za ka sami ribar kaso 200 a rana daya kacal. LATSA NAN ka bincika
Domin aiko labari, shawara ko tuntubarmu
LATSA NAN
SHAFUKANMU NA SADA ZUMUNTA
Facebook.com/isyakulabari
Twitter.com/isyakulabari
